म कसरी भनूँ यो माया हो, न तिमी मेरी न म तिम्रो
बरू भनिदेऊ यो सपना हो, जो तिम्रो हो अनि मेरो
यति नगिच भएर पनि हामी टाढा नै हुनुपर्छ
एकै नदी भएता पनि हामी दुईटा किनार हुनुपर्छ
म कसरी भनूँ यो मिलन हो, न तिमी मेरी न म तिम्रो
तिम्रो मन मैले जितेर पनि आफैँसित म हार्नुपर्छ
कलिला कोमल प्रीतिको बेला फुल्नुअघि नै मार्नुपर्छ
म कसरी भनूँ यो सङ्गम हो, न तिमी मेरी न म तिम्रो
नेपाली लेखहरु - पृष्ठ १९५
विधाहरू
Banchidinchhu timrai nimti, maridin ma sakdinan
Lakhau bacha yo piratiko, sabai nibhauna sakdinan
Sansarsamma din sakchhu ma, vaikuntha din ma sakdinan
Ujyalo dekhi dar lagchha bhane, gham dubauna sakdinan
Ma nihuridinchhu pyar kai nimti, tara shir tekauna sakdinan
Mayale singari rakhunla, tarale singarna sakdinan
Mero mayako sath din, timilai taj banauna sakdinan
Yi satyaharu mandinau bhane, dil chiri dekhauna sakdinan
पश्चिम कोही पूर्व घर, आँगन तर एउटै हो
छरिएर बसे के भो, सन्तान त एउटै हो
कर्णाली, महाकाली, कोशी कहीँ बागमती
हिमालकै जलधारा एउटैको छ नाम कति
चाखी हेर हर खोली, पानी सब एउटै हो
छरिएर बसे के भो, सन्तान त एउटै हो
गुराँस, सुनाखरी, कहीँ फूल छ अजम्बरी
सृष्टिकै सुन्दर फूल तर नाम थरी थरी
सुवास र रङ अनेक फूलबारी त एउटै हो
छरिएर बसे के भो सन्तान त एउटै हो
Timi ek phool hau bhane ma phoolko parag
Dui begla beglai geetka man ek madhur rag
Mero sukh ho timro pyar ma paayeka har jalan
Yug nai ma bhulna sakdachhu, ma pauna yo milan
Timilai pani rijhaune mero prem nai mahan
Timi ek phool hau.
Ek din malai lyaunda chha sabai thamna sakchhu ma
Timro batulo ghor aankhalai, tarsauna sakchhu ma
Mero pyar mero pran bhaye timro pyar ho balidan
Timi ek phool hau.
चुमेर पानाभरी यति म लेखिदिन्छु
प्रीतिका बातहरू जाने जति लेखिदिन्छु
रातभरी-भरी एउटै सपना देखेको हुन्छु
देखेका सपनाहरू सबै म लेखिदिन्छु
निष्प्राण कागजका टुक्रा हेरी नमस्किदिनु
नलेख्न पर्ने पनि शायद म लेखिदिन्छु
वर्णन गरेर तिम्रो सर्वाङ्ग लेखिदिन्छु
एकछिनको निम्ति तिमीलाई उदाङ्ग देखिदिन्छु
शायद रिसाइदिन्छ्यौ, हुनसक्छ च्यातिदिन्छ्यौ
म त मनपरेकोलाई यस्तै नै लेखिदिन्छु
E malai maya garchhu bhanne hajur
Kahile maya pani dekhaune gar
Timro tadako mwai pugena malai
Baru aai malai sataune gar
Bhawana ma na aau timi yaad ma na aau
Tanneriko sapnajastai niswad ma na aau
Preetiko phool tipna parchha bhane
Kandadekhi darai nabhagne gar
Manchhe keke bhanchhan timilai, manle keke bhanchha
Sancho kura bhana malai, ek din ta bhet hunchha
Nalukai manka sara bimbharu
Man kholi malai dekhaune gar
Phool phuleko bagma chandaniko madhuri
Harhar hawako chala sital phool hilchhan pharfari
Jalchha chanchal kalkalai chandanima jhalkane
Ek bulbul bolchha mitho premko tana dine
Patka butta pareka ghaaska soundaryama
Ek yuwati dhalkieki botma anandama
‘किरण, ए किरण ! उठ खाना तयार भयो ! अफिस जान ढिला भएन भन्या आज ? किन ओछ्यानमै हो यति बेलासम्म ?’ श्रीमतीको बोलावट सुनेको नसुन्यै गरी किरण फेरि कोल्टे फिर्यो ।
‘सुनेन न कि क्या हो’ भन्दै श्रीमतीले ओछ्यानमै आई ब्यूँझाउने कोसिस गरिन् । आखिर निश्चित समयमै उठ्ने बानी परिसकेको किरण नियमित समयमै ब्यूँझिसकेको थियो ।
श्रीमतीको एकोहोरो प्रश्नको बाढी खेप्न नसकी उठ्ने तरखरमा रहेको किरणको कानमै आएर श्रीमती कराइन्, ‘होइन किन नउठेको भन्या ? अफिस जानु पर्दैन ?’ असजिलो मान्दै किरण उठ्यो, ‘अँ अँ, आज मलाई अफिस जान मन छैन ।’
बिसन्चो पनि भएको होइन, किन बूढाले ‘अफिस जाने मन छैन’ भने ? सोचमा डुबेकी श्रीमतीले फेरि सोधिन्— ‘के भो ? हाकिमसित टसमस पर्यो कि ? फेरि सरुवा भयो कि क्या हो कतै ?’
‘होइन होइन, त्यस्तो केही होइन । जागिर खानै मन छैन, पुग्यो मलाई, जाऊ खाना पस्क, म आएँ’ किरणको जबाफ सुनेर श्रीमती केही नबोली भान्सातिर लागिन् ।
किरणको मन अगिपछिझैँ खुलस्त थिएन आज । खाना खाइसकेर ‘म एकछिन पल्टिन्छु, मलाई डिस्टर्ब नगर्नू’ भन्दै किरण चोटामा उक्लियो । घरधन्दा सिद्ध्याएर श्रीमती कोठामा पसिन् र फेरि उही प्रश्न दोहोर्याइन्— ‘किन नगएको अफिस ? मलाई भत्रु हुँदैन ?’ उनलाई नोकरी छोडिसकेको अनि छोड्नाको कारण बताएर सम्झाउन सकिनेमा किरण आश्वस्त थिएन । जबाफ टाल्न नुहाउने बहानामा बाथरुमतिर पस्यो । श्रीमती छरपस्ट भएका बिछ्यौना मिलाउन थालिन् । नुहाइसकेर ‘एकछिन माथि गाउँतिर घुमेर आउँछु’ भन्दै किरण थोत्रो भटभटे लिएर निस्कियो ।
किरणकी श्रीमती गम्न थालिन्- ‘के भयो यिनलाई, किन अफिस गएनन् ?’ सोचमग्न श्रीमती कपडा मिलाउँदै थिइन्, अचानक उनको हात किरणको ओभर कोटको खल्तीमा पुग्यो । कहिलेकाहीँ किरणले डायरीमा केही टिपेको देखे पनि के लेख्छन् भन्ने चासो नराखेकी श्रीमतीले किन हो आज भने पाना पल्टाउन थालिन् । अचानक उनका आँखा एउटा पानामा अडिए ।
२०४५ माघ ८ गते ‘रामेछापको चोप्राङ इलाका प्रहरी कार्यालयको इन्चार्ज हुँदाको एउटा प्रसङ्ग-
“बिहानको चिसो सिरेटोबाट बच्न घाम ताप्दै अफिसको काम गर्दै थिएँ । अचानक एउटी २२—२३ वर्षकी युवती अन्दाजी १—२ वर्षको एउटा नाङ्गो बच्चा बोकेर मेरो अगाडि ‘सर नमस्कार’ भन्दै आइपुगिन् । एकसरो ब्लाउज र पटुकाले अड्काएको पेटिकोट अनि नाङ्गो खुट्टा— माघको ठिहीमा नाङ्गो बच्चा ! निकै टिठलाग्दो दृश्य थियो त्यो मेरा लागि ।
Binti eka ma gardachhu suna priye priti nirantara rahos
Tahako mana pinjara ma muniya yai chala sadakala rahos
Timro tyo mukha chandra jhalki manama tesle ujyalo gari
Shitala garnu uchit ho adhik tap gardo chha suryai sari .
Pahadko ati besa desha Tanahuuma Shrikrishna Brahmana thiya,
Khupa uccha kula Aryabanshi huna gai satakarmama mana diya,
Vidyama pani jo dhurandhara bhai shiksha malai diya,
Tinko nati ma Bhanubhakta bhani hum yo jaani chihnni liya..
