ह्वौँ गोर्खाली प्रखर खुकुरी-बीर हामी छँदैछौं
तड्की फड्की रिपुदल दली जंगमा गर्जदैछौं
नेपाली ह्वौँ अब कलमको वीर बन्ने छ पालो
बोलोस् हाम्रो हृदय सुरिलो एक मानो निगालो।
'सालैज्यू'-को मधुर सुरमा झ्याउरे गीत गाऔँ
टाढा छायातलतिर बसी खेत खोला जगाऔं
नेपालीका सुख-दुख सबै सम्झनामा सँगालौं
खोली बाहाँ विपुल दलले विश्व सारा अँगालौं ।
जो छन् अल्छी सकल तिनमा जोश मै बालिदिन्छ
जो छन् हुस्सू सकल तिनमा होश मै हालिदिन्छु
जो छन् लाटा सकल तिनको ओठ मै खोलिदिन्छु
नेपालीको सकल दिलको माँग मै बोलिदिन्छु ।
नेपालीको दिल-दिल नयाँ ज्योति सल्काइदिन्छु
नौलो आशा, नवरस, नयाँ चाख पल्काइदिन्छु
पेली थोत्रा नियम युगको चक्र पल्टाइदिन्छु
हाम्रो झण्डा अनि हिमचुलीमाथि झल्काइदिन्छु।
नेपाली लेखहरु - पृष्ठ १६८
विधाहरू
धोएर जल खानका लागि त
महाराजहरूकै खुट्टा प्रसस्तै थिए
मलाई किन चाहियो अब
नयाँ हजूरका नयाँ खुट्टाहरू
बिहानै चाकडीमा लाईन लाग्न त
ठुला ठुला दरबारहरू छदैथिए
मलाई किन चाहियो हरेक दिन हातमल्दै घुम्नकै लागि
नयाँ हजूरको भरखरै बनाएको राजधानीको अग्लो घर
मेरा मुखमा कोच्नका लागि त प्रयाप्तै थिए
पुराना मालिकहरूले तयार पारेका
थोत्रा कानुनका एकथुप्रो पुस्तकहरू
ए, नयाँ हजूर मलाई किन चाहियो
नानीहरूको आलो रगत कट्कटीएको
तिम्रो प्राइभेट अदालतको फैसलाको मिसिल
Goreto maa katai pheri timro saath paaye hunthyo
Laddaa kheri samaauna timrai haat paaye hunthyo.
Paani ho ki jivan mero kina aakaar chhaina katai
Dhuwaa ho ki sapana mero kina saakaar bhayena kunai
Yo aankhaa ko aanshu puchhna pheri timi aaye hunthyo
Laddaa kheri samaauna timrai haat paaye hunthyo.
Kahaa jharyo khushi mero khojna jaun kataa tira
Pugna paaye hunthyo baru khushi khojdai timi nera
Bedanaa ko aandhi chhelna pheri timi aaye hunthyo
Laddaa kheri samaauna timrai haat paaye hunthyo.
रामको पसलभन्दा श्यामको पसल १० कि.मी. टाढा छ । रामको पसल शहरको पश्चिमतिर छ भने श्यामको पसल शहरको पूर्वतिर छ । रामको घरभन्दा श्यामको घर पनि १० कि.मी. टाढा छ । रामको घर शहरको पूर्वतिर छ भने श्यामको घर शहरको पश्चिमतिर छ । दुबैले आफ्नो घरको पसलको भाडा उठाउने काम श्रीमतीलाई जिम्मा लगाएका हुन्छन् ।
पसल खोल्न राम र श्याम सधैं घरबाट पसलतिर बिहानै जान्छ र बेलुकी फर्किने गर्दछ । उनीहरु दुबै परिचित नभए पनि पसल खोल्ने समयमा घरबाट पसल जाँदा र पसलबाट घर फर्कदा बीचबाटोमा उनीहरुको सधैं हेराहेर हुन्छ । यस्तो हेराहेर हेराहेरमै करीब ५ वर्ष वितिसकेको हुन्छ ।
एकदिन बिहान पसल खोल्न गएको बेला रामले श्यामसँग हेराहेर हुने बित्तिक्कै हाम्रो जागिर साट्ने हो ? भनेर भन्छ । श्यामले लौन लौ साटौं न साटौं , हामी दुईले बेकारमा समय खेर फालिराछौं भनेर भन्छ र उनीहरुले आफ्नो फोन नंबर साटासाट गर्दछन् ।
आज सावन पावन दिवस, धूमिल, शीतल प्रातः
कलिला, नीला, सलिल–ललित अचल, सगर–स्नात
चुलीकी मोहनी, शोभा सचेत, तानेर जलको जाली
एकान्त स्वर्गमा मुस्किरहिछन्,
नरम–शरम–निठुर मोहिनी, बढाउँदी तृष्णालाई, टाली
तिमिरबाट किरणी–कदम अनिल लहर भरी
भावुक हृदय घण्टध्वनिमा पछयाउँछ विनय गरी,
निदाउँछ घुसेर अन्तस्तलमा मधुर घुन्घुन भरी,
निद्रित आत्मा जागृत गरी,
सिर्जको कुत्कुती छरी !
आज काँचको सङ्गीतमण्डल, लच्केको सगन झारी
आज धरणी–स्वर्गको बिहा बिजुली झिल्कालाई झारी
आज फूल र रेशमको दिवस विहगमालाको लुर्कन
गा रे सावन–बादल पन्छी, परम, पागल मात !
आज सावन० ।
Analshikha jhain kalili sundar!
Madhu jwala!
Yo driga patha maa pakraau base sari,
Bhana timi ko? E! Bala!
Madhur rahasya ko musu musa granthi,
Reshami taha le baandhi,
Vaani tiraskaarini! Bolchhau
Sugandha ka ke shabda kani haru
Sammohan le saadhi?
Aatma prakaash maa nai ke bhana
Timro breeda laali?
Sansaari yo star maa utrana
Sharminchhau ki?
Sukumaari!
Kinaki chha timra bhaava haru ko
Atishaya mridul, alaukik, masino,
Jaali?
साँच्चै किताब पढ्दै थियौ नि !
कति अध्याय पढ्यौ र जाँच्यौ आफ्नै हालत ?
शुन्य – शुन्यमा निर्वाह गर् यौ शब्दको प्रहार
र चपाउँदै चेतनाहिन एकाग्रता चर्कियौ समयको छातीमा ।
बत्ति निभेको एक साँझ
धमिला मैनबत्तिमा पोख्न खोज्यौ एउटा श्रङ्खला
र जम्दै गएको धुजाधुजा शब्दलाई सोहोर्दै
सिरानमा राख्यौ मैन भन्दा धेरै पर
मेरो तस्विरमा पोखिएका रङ्गलाई ।
भिन्दा- भिन्दै थिए प्रत्येक उतारचढावका किस्ताहरु ।
तैपनि फेर् र्यौ आत्मियताको श्वास तर जित्न सकेनौं मलाई
र गन्तब्य हराएर निस्सासियौ मेरो पच्छ्यौरीको किनारमा ।
अन्ततः च्यातियौ धुजाधुजा भएर ।
यो कथा कुनै एकादेशको हो जुन मैले धेरै पहिलेनै सुनेको थिए । तर यसले दिन खोजेको सन्देश भने हामीसबैको लागी अझैपनि ताजा नै छ । कुनै समय एकजना धेरै सफल ब्यापारी थिए । उनको ब्यापार समुन्द्रपारी थियो । उनी ब्यापारको क्रममा दिनहुँजसो डुङ्गा चढेर ओहोर दोहोर गर्थे । उनलाई राम्ररी डुङ्गा खियाउन (चलाउन) आउदैनथ्यो न त पौडिन नै सक्थे । उनी यति ब्यस्त थिए की उनलाई पौडीन सिक्ने समय थिएन न त डुङ्गा चलाउन सिक्न नै ।
एकदिन उनका शुभचिन्तक साथीहरुले उनलाई डुङ्गा चलाउन सिक्न या त पौडीन सिक्न सल्लाह दिए ।
एकदिन उनका शुभचिन्तक साथीहरुले उनलाई डुङ्गा चलाउन सिक्न या त पौडीन सिक्न सल्लाह दिए ।
प्रतिउत्तरमा उनले किन सिक्नु प¥यो भनेर टारे । उनका साथीहरुले उनलाई कुनैपनि बेला समुन्द्रमा आँधी आउन सक्ने र अन्य आपतविपत पनि पर्न सक्ने तर्फ सचेत गराए । त्यसैले तिमी चाँडै माझीसंग पौडिन र डुङ्गा खियाउन सिकिहाल । यतिखेर ति ब्यापारी थोरैभएपनि यस बारेमा चिन्तीत देखिए । तर आफुसंग डुङ्गा खियाउन सिक्ने या पौडिन सिक्ने समय नभएको दुखेसो पोखे । त्यो समयमा मेरो लाखौंको नोक्सान हुनेछ ।ब्यापारीको धनसम्पतिको मोहले उसलाई ब्यापार बाहेक अरु केही सोच्ने मौका नै दिएको थिएन ।
म कहाँ खोजुँ त मेरी उनिलाई जब यो दुनियांमै छैनन
मेरो विश्वास अझै छ मलाई उनले धोका दिएकि हैनन ।
म आफैंमा आज हराएछु बेहोसीमा कराएछु
सपनीमा हो कि बिपनीमा उनलाई नै पाएछु
कस्ले भन्छ उनले म संग अब माया साट्ने छैनन
मेरो विश्वास अझै छ मलाई उनले धोका दिएकि हैनन ।
मेरो आँखा हो उनको प्रवेशद्वार मुटु हो बस्ने ठाउँ
चाहिन्न उनलाई यि बाहेक अब यो सहर यो गाउँ
कस्ले भन्छ उनले म संग अब रात काट्ने छैनन
मेरो विश्वास अझै छ मलाई उनले धोका दिएकि हैनन ।
Hijo nayaa kuraa pattaa laageko chha
Haraaeko shaanti ra sambidhan felaa pareko chha
Sagarmathaako tuppomaa basera,
Talatira niyaaldai gareko abasthaamaa
Sarkaar pramukh ra kraantikaari netaaharule dekhepachhi
Aavashyak kharcha-barcha ko chaajo-paajo milaayera
Kraantikaari bir yoddhaaharulai
Tyataa tarpha lina pathaune nirnaya bhayeko chha !!
Sambidhansabhaamaa chaar barsha dekhi gareko kaam fokat bhayeko chha
Talav-bhattaamaa kharchieko karodau rakam befwank gayeko chha
Hotel ra resort haru ko seminar ani goshtiko artha rahena
Ngaar-ngaar ngur-ngur, hokraa-hokraa ko pani maane bhayena
Aakhir hos pani kasari !
