Roj roj darshan paauchhu charan ko taap chhaina man maa kachhu.
Raat bhar naach pani herchhu kharcha nagari thulaa chayan maa ma chhu.
Laamkhutte upiyan udus i sangi chhan inkai lahad maa basi.
Laamkhutte haru gaauchhan i upiyan naachchhan ma herchhu basi.
Jaagir chhaina dhani ma chhaina ghar ko kebal kudaalo khani,
Khaanthyaan dukkha garera chaakari garyaan maan paaunlaa ki bhani.
Ek man chitta lagaai chaakari garyaan khusi bhaya chhan hari.
Maan paathi pani bhuktamaan thapidiyaa kailyai nachhutnyaa gari.
Binti dittha bichaari sita ma kati garun chup rahanchhan naboli.
Bolchhan ta khyaal garya jhai ani pachhi din din bhandachhan bholi bholi.
Ki ta saktina bhannu ki taba chhinidinu kyan bhanchhan yi bholi.
Bholi bholi hundai maa sab ghar bitigo baksiyos aaja jholi.
नेपाली लेखहरु - पृष्ठ १४६
विधाहरू
Aaja maadal bajeko kina?
Gaun ghar duniya biunjhaauna
Saano saano raanichari lekai baata jharyo
Wallo gaunko naulo bhaakhaa pallaa gaun maa saryo
Pardeshi le khola taryo undhai dobhaanai maa
Bainsha chadhyo laalupaate phool ko jawaani maa
Raato seto guraans tyo lekai maathi phulyo
Saat rangi indreni ko nayaa baato khulyo
Ghaam gaye parai parai chhaayaa khasaalera
Maayaa pharkyo wara warai priti angaalera
Paat jharyo phool chhaina golainchi ko rukh
Muskaan maryo aansu chhaina andherai chha mukh
Mero raajai yo desh ko maayaa gari basa
Mohani le ghar ko maayaa para laana hoina
Dukha sukha jhanjhat le bhaagi jaana hoina
Timilai ma ke bhanuun
Phool bhanuun ki jun bhanuun
Upamaa dherai ma diuun
Timilai manaki maayaalu bhanuun
Phool phuleko mausam maa
Yo saanjhko shital waataawaran maa
Yo man lai kasari samhaaluun ma
Napiyee behosh-behosh bhayen ma,
Kahile nachhutne nashaa bhanuun ki
Phool bhanuun ki jun bhanuun
Upamaa dherai ma diuun
Timilai manaki maayaalu bhanuun
Timilai ma ke bhanuun
Kehi jhuke-jhukeka najar
Kehi bolna khojda kaanpeka adhar
Dui aankhaa kaa gahiraa taal bich
"यो के हो बुआ ?"
"बाख्राको गिदी l
बाख्राको गिदी! किन भूटेको त ?"
"खानुलाई l तिमी खान्छोऊ?"
"अ'ह खादिन l बाजेले भन्नु हुन्छ नानीहरुले खानु हुदैन रे l "
नानीको कुरो सुनेर बुआ मनमनै सोच्दछन यी बुढा-पाखा कति चतुर है , एतरो मिठो गिदी आफै खानुलागी नानिलाई खानु हुन्न भन्छन l बुआ छोरों तिर हेर्दै भन्छन - "हो नानी , तर म भन्छु खानु हुन्छ ,नानिहरूले पनी l "
"कसरी बुआ?"
"खाएर नानी , मैले अहिले पो बुझे नानिहरुलाई गिदी किन खानु नदिएको l "
"किन बुआ?"
"नानी यो गिदी अत्यंत स्वादिलो हदों रहेछ , अंडा जस्तो l त्यस हुनाले पो बुढा -पाखा हरुले आफै खाने गरेका रहेछन l तर भने म त्यों भ्रम लाइ तोड़दछु आज l
Majbut chhan, ti jara haru
Baliya chhan, ti hanga haru
Jagaltiyeka chhan, ti lahara haru
Kebal...
Pariwartan garyaun, bhayaun bhani
Phirphiraai rahechhan paat haru
Pariwartan garnu thyo ti jara hanga ko
यति ठुलो संसारमा मेरो भन्नु एउटै बास – तिम्रो मन
यति धेरै मानिसमा मेरो भन्नु एउटै आफ्नो – तिम्रो माया
कहाँ गई सुनाऊँ म मनभरिका कुरा तिमीले नसुने
कहाँ गई बिसाऊँ म मुटुभरिका माया तिमीले नदिए
मन मानिसको कहिलेकाहीँ सानै कुरामा चस्किएर दुख्छ
यस्तै समय हो मनको बह पोख्न तिम्रो म सहारा खोज्छु
खुसी मानिसको कहिलेकाहीँ यति अथाह चुलिदिन्छ
यस्तै समय त्यो खुसीको टह रोप्न तिमीमा बाँड्न खोज्छु
यति चोखो पिरतीको मेरो भन्नु एउटै चिज छ – तिम्रो निष्ठा
यति थुप्रै कल्पनाका मेरो भन्नु एउटै साथी – तिम्रो साथ
यति ठुलो संसारमा मेरो भन्नु एउटै बास – तिम्रो मन
एकाबिहानै के गुनासो पोखूँ भनी हाँसेरै बिताई दिन्छु
कहाँ समय छ व्यस्त ठाउँ भरदिन कसरी म केही भनूँ
बस्छु पर्खेर म ढल्केको रातसँग फर्किन्छौ अतीत भई
हेर्छु टोलाई म मुहार तिम्रो कुन मन दिई मुटु मुस्कुराउँ
यति सुखसयलमा मेरो भन्नु एउटै खुसी – तिम्रो खुसी
यति व्यस्त जीवनमा मेरो भन्नु एउटै शान्ति – तिम्रो छाया
Sarangkot ko danda sangai chadhdai garda maja bhayo
Haat samai unko najik badhdai garda maja bhayo.
Ukali ko yatra sangai sathi haru chhinna bhinna
Sangai hami dui ko duri ghatdai garda maja bhayo.
Thaken bhandai kaakh maa rakhi uthauna anurodh bho
Bokne bela chiple pachhi laddai garda maja bhayo.
Bhuinchalo, Bhuinchalo! Deshai kaamna thaalyo
Anaayasai deshai thaamna– jutyo haatemaalo
Karaaundai rukh dekhi saara panchhi ude
Udun bhane, pankha chhaina bhuin maa maanchhe lade
Ghar dhale, mandir dhale, dhulo udna thaalyo
Khoj garna, khabar garna– jutyo haatemaalo
Bahattar ko bhuinchalo, dhakka kati saaro
Marna pani gaaro bhayo, baanchna pani gaaro
Jyundo jaati uthna thaalyo lukaai ghaau aalo
Kahar bata uddhaar garna– jutyo haatemaalo
Ekaek dharti kaamdaa kasko aad liyau
Bagal maa jallai paayau tyasko aad liyau
Ekataa ko sutra milyo, phaantyo thotro jaalo
Aahat laai raahat baandna– jutyo haatemaalo
Desh ringdaa tyas sangai samaya po ringyo
Waari tira kurdaa kurdai paari drishti pugyo
१
मर्ने बेला मलाई अति अति बलवान् शत्रुले घाउ लागोस्
तिम्रो यो हात मेरो रगत हृदयको प्रीतिले पुछ्न आओस्,
मर्ने शय्या मलाई नरम नरम होस् रक्तले युद्धभूमि,
होस् हाम्रो मुख्य हेतुप्रकरण रणको एक नै जन्मभूमि !
२
मेरो अस्ताउँदाको जिउसंग जिउ यो एक तिम्रो अँटाओस्,
तातो भारी विचारी शिर सुखसित यो काखमा नै विसाओस्
तिम्रो आँखा रसाई अमृत शशि भई छर्किदेओस् ममाथि,
मेरो आँखा धमीलो झिमझिम नगरी खालि हेरोस् नदेखी ।
३
काला हन् सूर्य चीसो सकल भुवनमा कालिमा घाम लागोस
ढुकढुकमा कान थापी शिर करङहरू सुस्तरी किच्न थालोस्,
मेरो छाती भिजाओस्-नय नजल बनी प्रेम-गङ्गा बहाओस्,
तिम्रो गाला उचाली सहज मुटु फुटी जोडले म्वाइँ खानोस् ।
Hami santati houn agadha jalka
Grishmartuko janma ho,
Hamro janma hunda mahotsav thiyo,
Sara ujyaalo safa,
Hansthe surya ra chhalma uchhalinda
Talpal gari nachtathe,
Tadhasamma hawa nimantrit thiye,
Chalthe bada tejle.
Hamro vyomviharko man thiyo,
Uncha thiyo kamana,
Hami susta chadhyaun safa kiranka
Saana masina sindhi.
Maathi-maathi chadhyaun milyaun ra fijiyoun
Aakashko kshetrama
Boki chhalchha hawa dulaauna jagat
Danda, puri, jangal.
Herchhaun divya pradarshini prithiviko,
