क.
एशियाली जागृति–युग–शिशु
हामी उषासुत नयपाली
हामी हिमालय–तनय पिपासु
चढेन चुचुरा करमाली ।
ख.
हामी बुद्धका भूका उद्भिज
जानकी–फूलका मधु–आली,
अरनिकोका अङ्गुल–ज्योति,
पृथिवी–नारायण बाली ।
ग.
त्रिभुवनका हौं स्वप्न सुनौला,
महेन्द् उपवन पौधाली
कविताहरु - पृष्ठ ३२
लेखकहरू
बेलगाम घोडाहरु, अचेल
खेतका चौडा छातीहरुमा
आफ्नो नाल गाडेर
रमाई रहेका छन् ।
तबेलामा ,
अनुशाशनमा बसेका घोडाहरु
बस्न चाहाने घोडाहरुलाई
ती बेलगाम घोडाहरु
बेहिसाब तथानाम बक्दैछन् ।
र स्वतन्त्रताको नाममा
रास्त्रियताको नारामा
आफ्ना अभिस्टको रोपाइँ
बलात्कृत शैलीमा
सुन्दर खेतहरुमा , गर्दैछन् ।
Raja, Kewal Ek Kalam Deu!
Saawan maa!
Karyangkurung ko pwaankh ko dandi,
Himaali baadal chhoeko,
Maanasarowar salil uchhaali,
Dhoeko!
Nirjan baasaa, ekalaasi,
Prem ko bindu roeko,
Jeewan maa!
Raja, Kewal Ek Kalam Deu!
Saawan maa!
Ghaamchhaayaa ko bishaal wan maa,
Indreni ko lachkan maa,
Kiran kani ko sundar, sundar,
Mishran maa!
Sundarataa ko mishran le barabar, barabar,
Kwai bhaawuk ko rodan maa,
Mujoor haru ko nartan maa,
Kamal ko bhaau keechad kaa,
Ramaram maa
Pratyek pal kahaali laagchha
Aaja bholi sandhai nai
Tito karkas swaad ko yo jindagi maa
Tara pani aasha ko jhilko
Manaakaash bhari jhulkidaa
Saptarangi sapana dekhe sari
Anaayaasai banda hunchha pareli
Bhaav bibhor bhai !
Parkhaai maa raat dhalchha
Andhakaar le jitchha malai
Laagchha jeewan bhuwa ko phool
Pattai napaai jharna sakchha ahile nai
Aansu jati bage pani
Sukh bani kahile ta phulla
Aasukai phool,
Antim samaya maa bhaye pani !
Pakhaalincha sandhai
Aansu le nai yo man kina ?
Laagchha yo niyati ho ki, mero
Praayah ma sodhchhu
Andhyaaro raat ko pahar bhitra ko
Sannaataa haru laai
Aankha maa aansu urlanchha kina ?
Sandhai jhai aajako yo dhalkido saanjh maa atripta
Yaunko pyaas boki meraa paailaa aghi badhdai chhan
Lyakryak-lyakryak Sundhara, Ratnapark ra Thamelka galli tira.....
Ma lai thaha chha hijo, asti jasari aajako saanjh ni
Maile mol molai garne chhu
Aalu jhai garera ti galli ra gharko peti maa laam batta raheka
Yaun karmi haru
Baasnadaar attar le
Churlumma dubekaa chhan kyaa
Re
Ek jhokaan haawaa sangai tyo mitho gandha naak maa paschha
Ma rangamanginchhu
Andhyaaraa kotha haru maa ma banda hunchhu
Mero ek ek ishaaraa maa
U nagna hudai jaanchhe
Ma baasanaako khel maa kharo utrinchhu
Khaltikaa note haru sidhyaaundai jaanchhu
Skhalit tan ani rittiyeko man
Bokera jaba ma dangranga paltinchhu
Tyo baasnadaar keti
Ma lai kulchhadai
Ghrinaako ek drishti phyaankdai
Uthera jaanchhe
Malai geet gaauna man laagchha, tara premko hoina
Ani hoina anunaya binayako
Ma tyahi geet gaauchhu jasmaa chha aatma kathaa garib sabaiko
Bhanjyangko ukaali kaatera bhariyaa daile deuraaliko chautarimaa basera
Thakaai maarna gaaeko aafnai jeewanko geet
Malai pani gaauna man laagchha
Tyahi swormaa swor puryaaera pallo paharaako khoch baata,
Ghaans kaatdai laibariko bhaakaamaa hridayako
Kaarunik udgaar byakta garne chameli didiko tyo geet
Bhakkharai bhitriyeki garib cheli laai
Sampattiko nihumaa ghar baata dhapaaeko
Ani jiudai aago lagaaeko
Bhakkaano phutne bibhatsa drishyako geet
Malai gaauna man laagchha
Ka.
“Him stani e ! Hiumaa teki,
Kina aa'ki ?”
“Diwas jwarako jwalanko aago
Nibhaa'ki ! ”
Kha.
“Sudhaavadini h ! Swargaki chari, kina
Hansili vadan ?”
“Premi jodiharuko dekhdachhu,
Madhur milan ! ”
Ga.
“Yeti mithosanga prithivimaa kina muskaa'ki ?”
“Hariya hriday, adharmaa phuskin,
Chhu sikaa'ki !”
हिजो ,
शान्ति रोप्ने मन गरेको भए
आज ,
बांझो जमीनमा पनि
शान्ति फुलिरहेको हुन्थ्यो !
हिजो ,
मृत्यु रोपेर आज
फूल फुल्नै पर्ने दावी
आग्रह हो की अभिस्टता ?
यसको अर्थ
मृगतृष्णा बन्दै गईरहेको
दावीका क्रमस: ध्वस्त
आधारकिल्ला हेर्दै
फेरि पनि ,
मृत्यु नै रोप्ने अभिस्टता जाग्छ
ती हातहरुमा ,
फूल रोप्ने होइन ।
Tyo Kalaiya nagar nagichai ko Bairiya mero gaaun
Sadak ka agal ra bagal maa susna ko jhaadi
Khaaldaa ra khuldi dhulo ani huri
Bihaani pakha saira maa hideko tyo kshyan
Pharkandaa mukha maa neem ko datiwan
Ani tyo chok ko chiya
Raashtriya antaraashtriya gapha maa masta
Mukunda kaakaa ra Shriraam daai
Prayaag chaachaa ra Jogindar bhaai
Aba bidesh maa kina mero aankhaa
Yastari chhal chhalaayi rahechha
Aaja kina kina malai mero desh mero gaaun
Yaad aai rahechha
Aangan maa eenaar, ani mandir tathaa tulasi kaa ti bot haru
Raam raam ra Krishna krishna lekhiekaa ti bhittaa haru
Tripunda lagaai dhyaanmagna meri budhi hajuraamaa
Chhoro kahile pharkalaa bhani sadak tarpha heri raheki meri aamaa
Barandaa maa sonch maa dubiraheko mero budho baabu
Dhokaa maa dudh ko baaltin lii ubhiraheko tyo darbari raaut
Ani chhimeki bhaauju ko thulo haanso ko swor
बाझो पार्यो धरति यो पाखण्डीले
राज गर्यो आज याहाँ सिखण्डीले
जे गरे नि हुने यो कस्तो चलन
धावा बोल्यो अस्तित्वमै बिखण्डिले॥
फुटमा नै भविश्यको खाका कोर्यो
कल्पनामै दुनियाको मन चोर्यो
सपनामा रमायो दुनिया याहाँ
पुस्तौलाई नै पुग्ने उस्ले सोह्र्यो॥
वलिदानी शंघर्ष त्यो चल्यो अरे
देशै दन-दनि हिजो जल्यो अरे
मरे कति अपांगको लेखा छैन
त्यस्मै टेकि उस्को भाग्य बल्यो अरे॥
