(१)
मलाई राम्रा सब चीज हेर्न
अत्यन्त लाग्ने मन चित्त भर्न।
आँखा दुवैले रस प्यूनलाई
अत्यन्त आनन्द हुने मलाई ॥
(२)
राम्रा उज्याला सब फूलबाट
सुगन्धको सौख मिहीनसाथ ।
दिलै भरी आउँछ गद्गदाई
क्यै चीज, जो हुन्न बयान हाई ॥
(३)
म प्यूँछु नीलो छतको मिठास
तारा-जुहारी झलमल्ल खास ।
म चाँदनीको रस प्यूछ मीठो
आँखा कचौरा दुईबाट छीटो ॥
(४)
लक्ष्मी प्रसाद देवकोटा द्वारा रचना गरिएका लेखहरु - पृष्ठ ६
कति सुन्दर हेर किताब-चरो
दुइ पंख फिजाउँछ यो बिचरो
कति थोप्लिइ खोल्दछ झिल्मिल यो
म त मग्न बनीकन हेर्छु अहो ।
कति छन् तह हेर भुवा यसमा
कति प्वाँख फिजाउँछ क्या रसमा
जति हेर्छु उडाउँछ दूर कता
म चढी यसमा छु सधैं विपता ।
कहिले म त बादलका महल-
तिर पुग्छु सुनै सुन झैं असल !
जसबीच कथाहरूको दुनियाँ-
हरूमा म विचार्दछु बात नयाँ ।
कहिले परदेश पुगेर कता
तसबीर भईकन छक्क म ता
पटना र बनारस बंबईमा
म त डुल्दछु रंग भरी भुइँमा ।
Kun mandir maa jaanchhau yatri,
Kun mandir maa jaane ho?
Kun saamagree puja garne,
Saath kasori laane ho?
Maanisharu kaa kaandh chadhi,
Kun devapuri maa jaane ho?
Haad haru kaa sundar khambaa,
Maans pinda kaa diwaar.
Mastiska ko yo sun ko chhaanaa,
Indriya haru kaa dwaar!
Nasaa nadi kaa taral taranga,
Mandir aafu apaar!
Kun mandir maa jaanchhau yatri,
Kun mandir ko dwaar?
Man ko sundar sinhaasan maa
Jagadishwar ko raaj!
Chetan ko yo jyoti hiranya,
Usko shir ko taaj!
Bagaincha maa mera rangbiranga kaa chhan kati pari
Kalilaa kyaa ramraa musumusu hune boldachha sari
Singaarekaa chhanti magamag chhito attar mihi
Lagaayekaa saari naram rangilaa resham sari.
Hariyaa khopi maa tahal chha hawaa ko harahar
Sadhain naachne jhulne chalmal hune nai chha rahar
Lagaai hiraa ko tap jhalal haansi musumusu
Ishaaraa le daaki ma sanga sab garchhan khusukhusu.
Charaa pankhi raamraa naram rang patti farahar
Udun jhain baschhan ti warapar hararara
Kalilaa yestaachhan ki ta chhuna pani laagdachha dar
Fukaa chhaati bolchhan ma sanga para baatai sab tar.
"Kahaandekhin aayau bhanana sukumaari banapari ?"
Bhani soddhaa bhanchhan musumusu bani lajjit sari
"Jahaan jhulchhan rangi naram kalilaa baadala bhari
Jahaan phulchhan unchaa dhanu rang misekaa bahu thari."
Para para kuiri neela kinaaraa,
Swarga jharikana jimeemaa chhunchha,
Laamo sadak maa adi yesabaara,
Doora chihaai driga le gunchha.
Bahubidh patthara kankada, kaandhaa,
Baadhi, khaadi, ukaali hunchha,
Orli kirana ra ukli daandaa,
Doora shikhara maa swarga nuhunchha.
Dindina herana neela–kaandhaamaa,
Maakuriko jaala rahanchha,
Dinako ujyaalo para paataamaa,
Baataamaa tara kuiro bahanchha.
Maanisa aaphain aaphno dara maa,
Aankhaa chimli kaida rahanchha,
Aaphain magantaa aaphno ghara maa,
Ka.
Dinakar ko biu jhandai umyo
Miri miri mato faari, drishya
Badali nishi bhar gaai rahithin
Prakriti, tinle ropin awashya !
Kha.
Hera ! Saitu aaunchha kalilo,
Laal patti li dui baadal !
Maano lundeka bij palaaudaa
Haat thataaudaa khushi baalak dal,
Jasto mero, panchhi, pashu ko,
Ufyo dil dil !
Ga.
Fuldachha, fuldachha dhakamak bandai
Raato pahenlo
Yasaka sugandha masihaa chhorchhan
Jaba maile tyas baalak lai naani bhanna paayethe, usko tote le ma byujhdai gayen, u badhdai gai. Usle malai baabu ko hridaya bujhaauna laagi ra malai Ishwor chha jasto laagyo. Baabu na bhaeko duniya kasari dharmaraaudo ho, aranya maa aadhaar napaaye jantu kasari jiuda hun.
Malai naram ra komal sab cheej aayera tyasbela sparsha garthe, jaba malai dekhera uskaa dui aadhaare najar muskaauthe. Ma saano Ishwor bane jhai usko duniya lai aadhaar dinthen, u prakriti le nai bujhi raheki thiyi.
Usko aafu maathi ko aadhaar dekhera malai laagdathyo ki hatyaaro hunu wa hinsaa garnu maanav prakriti ko biruddha rahechha. Maile kopilaaharu lai chudna sakina, ghaas ka munaaharu ukheln sakina.
Malai gaali garna mann laagena tiniharu lai pani, jo mero bholapan baata faaida uthaayera malai nai dasna khojdathye.
Aafu maa aadhaar ra purna bishwaas line bastu paaunu malai Kuber ko jasto laagyo. Maile juganujug ka prem bujhen. Malai uskaa nimitta euta saano, ramailo duniya banaauna mann laagyo. Tyasmaa phool ko komaltaa ra sugandha bharna mann laagyo.
Malai euta maali banu-banu laagyo ra biu bini-bini ropu jasto laagyo. Mera bhaawanaaharu aprakat thiye tara hridaya le hridaya lai nabataaye pani tyasai bujhdathyo.
U biraami hunthi, baraabar mero hridaya jaapak bandathyo. Ma avidit ko pujaari banna laagthen, jaba usko aatmaa dukha ko shabda nikaalna laagthyo.
Maile mero jeevan bujhen tyas bela, jaba usle aadhaar khojdathi. Ma kathaa bhanna laagen, bhanda bhandai tinmaa bishwaas garna laage, Ramchandra ra Krishnaji saachaa hun bhanne usai le bujhaauna laagi.
Ma aago maa basera paani bhai bhai uslai herdachhu, ma hatyaaraaharu sanga krur ladaai gardaa gardai usko cheharaa herera komal hunchhu, malai swarga ko aago chorna mann laagchha, jaba usko najik hinddai aauna laageko dekhtachhu!
Ma alsi huna saktina uskaa agaadi, ananta sanga harahameshaa jawaafdehi raakhdachhu.
Pagle srijan ghan, he saaun
Ranga dhani
Lachki lalit re chuli chuli
Gaansi, kalaaki
Indreni !
Baashpadravama kiran buna yo
Dhanush nabin !
Haandachha, kusumshar driga dilama !
Jhankaardachha kya
Bhaav nabin !
Pahilo kabi pachhi lochanka
Salilkana
Kiran chadhethe, kiran ladethe
Swarga pugikana,
Awani chhuna !
Satya nai ke yasari pahile
Paglyo hola
Ranga paagal ?
Sristi parika chuhe parela
Yasari jhajhalki,
Pahile lagaai,
Yo gaajal ?
Nabin badhuka dukhasukha misii,
Jhallarama jhalajhal ?
अहिले, अहिले, यही, यही क्षण
ढुकढुक हो
परिवर्तनको मधुर ज्वलनको
जीवन–नामा स्पन्दनको
मुटुका कदमको टुकटुक हो
तातो रगतको, जिउँदो रगतको, चल्दो रगतको
भकभक हो
विश्वको नाडी व्यक्तिको जीवनभित्र घुसेको
भित्र चलेको टिकटिक हो
यस कलपुर्जाको यो चालू सद्यो अनुभूत
चकचक हो
खण्डित समय गनाउन सानन्द,
सचेतताको स्तरमा चल्दो
एक लङ्गुरको लुगलुग हो !
Yas duniya ma sukhadukha duiko gahirai ma dubiyo kharub,
Dukha bho atishaya sukha bho atishaya prabhu le puryayo manasuva.
Bish ko maha ko chaakhi mithaas jagama basiyo andhasari,
Tara prabhu ko kyai chet khulena aba dukkhi ko lau masari.
Jivatma yo tyatiko patit bho brahmanda yasako narakanal,
Aafnaa bhool haru nagini jhai berirahechhan bakshyasthal.
Tin bata ma kehi mochan paaun bhandai prabhuji garchhu pukaar,
Yasto patit dhulikani bhai pugnai sakina ni prabhu padasaar.
Manavataa kaa bhaav hajaarau maile gaayen kabita ma,
Tara ti saaraa biphal bhaikana phosro bhaye sab prabhu shyaamaa.
Hosh pugena chhanda pugena hridaya pugena prabhu pada ma,
Aba taa mero aashaa chhaina agaadh garta ma chhu jagama.
Mero keval saath niraashaa mero keval chhatpat jivan,
Mero manako aakaash samuchaa keval agni tapan.
Jala ko bindu yas sindhu ma maile paaina haaya abhaagi.
Kinaki maile arukan jal di thandaa paarna sakina subhaagi.
Yas kaaran mero tanako manako pani anevrat dhwansa huna laagyo,
Pralayaanal le kaal swarup li vishwa jalaaun aba jaagyo,
Yasma aba ke masiko anta seemaa charam kshatiko,
Naastikataa le ahambhaavako gaairahechhan prabhu! yatiko.
Pralaya needa ma sutirahechhu mero brahmanda jalyo,
Aauna sakne prabhu ko pada ma mero aatma samma galyo.
Yas kaaran yo jagati talama ek abhaagi nashta bhayo,
Yasko aushadhi kehi chhaina kinaki swayam yo prashta bhayo,
Jaati baandhav kul gyaati ko nimti na mero bindu jharyo,
Sindhu diyethe parameshwor le jal sab aago bani daryo.
Dhanya he aatmaa! Dhanya he ishwor! Timro leelaa bujhiena,
Timro pada ma saath smriti li aah! Kahilyai bhijiena.
Aba yaslaai kehi chhaina gayo kahaan yo pugyo kahaan?
Keval bish ko thopaa piundai ajha jaldai chha basi yahaan.
